Εισαγωγή
Ο θεός θυμώνει και τιμωρεί τους ανθρώπους με μια επική πλημμύρα, έναν κατακλυσμό. Η στάθμη των ωκεανών ανεβαίνει και ο πολιτισμός, οι αναμνήσεις και το έργο χιλιετιών όλα χάνονται από το πρόσωπο της Γης αυθημερόν. Ένα ζευγάρι επιλέγεται για να αναγεννήσει την ανθρωπότητα εκ του μηδενός (ας μη μπούμε στις λεπτομέρειες), κατασκευάζοντας πρώτα μια ανεκτική κιβωτό που επρόκειτο να αναμείνει καρτερικά την στιγμή που θα αγκυροβολήσει σε μια βουνοκορφή.
Ευκολάκι, Βίβλος θα πεις. Τι και αν σου πω πως η παραπάνω αφήγηση, με ελάχιστες μόνο τροποποιήσεις, εμφανίζεται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε κάθε σχεδόν επίγειο πολιτισμό;
Μεσοποταμία
Ο Ατραχάσις είναι πρωταγωνιστής σε ένα Ακκαδικό έπος του 18ου αιώνα προ Χριστού, γραμμένο σε πήλινες πλάκες, πολλές εκ των οποίων επιβιώνουν έως και σήμερα. Αυτό που θα ακολουθήσει είτε θα σε αφήσει παντελώς αδιάφορο, είτε θα σε κατατρομάξει.
Το έπος εκτυλίσσεται με τον ακόλουθο περίπου τρόπο: Οι Θεοί δημιουργούν το σύμπαν και τα ζώα. Μεταξύ τους επικρατεί μια ιεραρχία, σύμφωνα με την οποία οι κατώτεροι αυτών (Ίγιγες) διατάσσονται αιωνίως να καλλιεργούν την εύφορη Γη του πλανήτη. Οι Ίγιγες, ανθρωπόμορφοι παρεμπιπτόντως, δεν είναι τάχα κορόιδα οπότε αποφασίζουν μια μέρα να επαναστατήσουν ενάντια στους ανώτερους Ανουνάκι αλλά και στον Ενλίλ, τον κάτοχο των Πινακίδων του Πεπρωμένου, άρχοντα του σύμπαντος. Με την βοήθεια γυναικών διαταράσσουν το κατεστημένο και αναγκάζουν τον Ενλίλ να σχεδιάσει το πρώτο ζευγάρι ανθρώπων, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν των Ίγιγων, καταδικάζοντας το νέο αυτό θνητό πλάσμα σε αιώνια σκλαβιά στην θέση τους (για σένα λέει). Οι θεοί (κατώτεροι και μη) τα έχουν βρει μεταξύ τους, αλλά έλα μου ντε που τα πιθηκοειδή που κατασκεύασαν στο μεταξύ πολλαπλασιάζονται σαν τις κατσαρίδες! Όπως κάθε σωστός και τίμιος vibe coder, πάνε να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα προκαλώντας έναν ολικό κατακλυσμό, μια επανεκκίνηση. Ο Ατραχάσις έχει ενημερωθεί εγκαίρως από το στόμα του Ενκί, ενός Ανουνάκι, και διασώζει ηρωικά την ανθρωπότητα από τους ίδιους της τους δημιουργούς, χτίζοντας και καθοδηγώντας μια κολοσσιαία κιβωτό. Ζήτω!
Ενδιαφέρον έχει και το έπος του Γκιλγκαμές, μια ιστορία που θα μπορούσε να παρασταθεί ως διάνυσμα πανομοιότυπο με αυτό της προαναφερθείσας αφήγησης, με μια ελάχιστη και τυχαιακή μεταβολή προς μια σκέψη και πλοκή που πέφτει πιο κοντά στον Όμηρο, με νέες βιβλικο-φανείς διηγήσεις περί κιβωτού που στέκεται σε βουνοκορφή και ύπουλου φιδιού.
Όλα αυτά περίπου 800 χρόνια πριν την προφορική (και πρώτη) φάση της Βίβλου.
Κοινή Προέλευση
Θα μπορούσα να συνεχίσω για πολύ ακόμα αλλά βαριέμαι. Ο μύθος κάνει την εμφάνισή του και στην αρχαία Ελλάδα, με τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα.
Φυσικά δεν πρόκειται για σύμπτωση! Τα δεδομένα μας λένε πως ο πλανήτης μας έζησε μια πρωτόγνωρη αύξηση της στάθμης των ωκεανών περίπου έντεκα χιλιάδες χρόνια πριν, δηλαδή κατά το τέλος της προηγούμενης εποχής των παγετώνων. Τα φαινόμενα ήταν μάλιστα βίαια, με τον επανασχηματισμό της Μαύρης Θάλασσας και το παραφούσκωμα της Μεσοποταμίας.
Οι άνθρωποι δεν ήταν πίθηκοι τότε, έμοιζαν και σκέφτονταν ακριβώς σαν και σένα, μόνο που δεν ξέρανε να παραγωγίζουν. Τι θα πέρναγε από το μυαλό τους άραγε βλέποντας τους κόπους τόσων γενεών να χάνονται μπροστά στα μάτια τους εξαιτίας του λιωσίματος των πάγων; Εδώ βυθίστηκε ολόκληρη η Doggerland, μια εύφορη έκταση που ένωνε την Μεγάλη Βρετανία με την Γαλλία και τις Κάτω Χώρες! Φαντάσου την απελπισία τους. Τα ρίξανε όλα στον Θεό, και να που το μοτίβο εμφανίζεται παντού· από την τέχνη των Ινδιάνων, και την μνήμη των Ευρωπαίων, μέχρι την μυθολογία των Κινέζων και των Ινδών. Όλα αυτά πολύ πριν την γραφή! Ξεκίνησε ως μια τραυματική ανάμνηση και επέζησε στους θνητούς εγκεφάλους μας για χιλιάδες χρόνια από στόμα σε στόμα και μάλιστα χωρίς σοβαρές αλλοιώσεις. Απίστευτο δεν είναι;
Ορισμένοι υποστηρίζουν πως το Göbekli Tepe, την σπουδαιότητα του οποίου έχω ήδη αναλύσει στο παρελθόν, είναι αφιερωμένο στο ίδιο πάλι γεγονός. Μιλάμε δηλαδή για το γεγονός.
Έχει πολύ βάθος το ζήτημα. Πρώτα πρώτα κατεδαφίζεται και πάλι η έννοια της πνευματικής ιδιοκτησίας (για τέταρτη φορά σε αυτήν την ιστοσελίδα) και της καθολικής καλλιτεχνικής παρθενογένεσης. Έχει παρατηρηθεί πως νέα δεδομένα στην (δήθεν) «αλυσίδα» της επιστήμης προκαλούν την ίδια χρονική στιγμή ταυτόχρονες και διάσπαρτες ανακαλύψεις των ίδιων ακριβώς θεωρημάτων. Ας ξεφύγουμε όμως από την μιζέρια. Υπάρχει κάτι όμορφο σε όλα αυτά. Υπάρχει κάτι θεϊκό σε κάθε τι γύρω μας. Κάθε στιγμή είναι τόσο ανθρώπινη, κάθε μοτίβο πηγάζει πρωτίστως από κάτι θεμελιωδώς γήινο.