Εργασιακός Μεσαίωνας
Εργασιακός μεσαίωνας είναι η μόνη φράση που μπορεί να χαρακτηρίσει την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στα εργασιακά. Τα τελευταία ν/σ είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου καθώς το όλο ζήτημα έχει βαθιές προεκτάσεις σε όλη την κοινωνία. Βασικοί πυλώνες αυτής της πολιτικής είναι η ελαστικοποίηση του ωραρίου, η μείωση του κόστος εργασίας και η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης με ταυτόχρονη μείωση των συντάξεων.
Πριν προχωρήσουμε όμως στην ανάλυση των παραπάνω στοιχείων ας θέσουμε το βασικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται όλα αυτά. Η εμφανής επικράτηση της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας έχει επηρεάσει όλη την κοινωνία. Τα μέτρα που πέρασαν ή θα περάσουν δεν έρχονται σαν κεραυνός εν αιθρία αλλά έχουν εμπεδωθεί στην συνείδηση των πολιτών με την βοήθεια της κυρίαρχης ιδεολογίας. Πράγματα αδιανόητα πριν 6-7 χρόνια, όπως η κατάργηση του 8ωρου περνούν σήμερα με ελάχιστες αντιδράσεις του εργατικού κόσμου. Αυτά όμως είναι μια σειρά από οικονομικά μετρά που αποτυπώθηκαν ή θα αποτυπωθούν το επόμενο διάστημα και νομικά. Στόχος της Αριστεράς δεν θα πρέπει να είναι μόνο η ακύρωση των οικονομικών μέτρων, αλλά και η απόκρουση της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας που είναι υπεύθυνη για όλες αυτές τις αναδιαρθρώσεις και παράλληλα να αντιτάξει το δικό της ιδεολογικό πλαίσιο που προβάλει το συλλογικό έναντι του ατομικό και του δημόσιου και κοινωνικά ελεγχόμενου έναντι του ιδιωτικού. Επειδή όμως οικονομία, πολιτική και ιδεολογία είναι αλληλένδετα στοιχεία και αφού δεχόμαστε επίθεση και στα τρία, κυρίαρχο επίδικο της Αριστεράς θα πρέπει να είναι η αλλαγή των κοινωνικών και πολιτικών συσχετισμών, όπως έχουν αποτυπωθεί σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων και του εργαζομένου λαού, επαναφέροντας την Αριστερά ως εναλλακτική προοπτική απέναντι στον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό.
Ας περάσουμε τώρα στην ανάλυση των τελευταίων μέτρων. Τα τελευταία χρόνια το 8ωρο, που με αγώνες και θυσίες έχει καταχτηθεί, καταστρατηγείται ασύστολα από τους εργοδότες. Υπό τον φόβο της απόλυσης οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να δουλεύουν 10 και πλέον ώρες χωρίς να πληρώνονται για’ αυτές. Με το τελευταίο ν/σ της ελαστικοποίησης του ωραρίου ήρθε και με τη βούλα ο θάνατος του 8ωρου. Η στυγνή καταπίεση των εργαζομένων από τους εργοδότες γίνεται νόμος του κράτους. Έτσι λοιπόν η εργοδοσία μπορεί να καρπώνεται όλο και μεγαλύτερη υπεραξία οδηγώντας τους εργάτες σε περαιτέρω σωματική και ψυχική εξάντληση.
Στη συνεχεία έχουμε προσπάθεια αλλαγής του ασφαλιστικού. Βασικός κορμός της όλης αλλαγής είναι η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και η μείωση της σύνταξης. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα αξιωματούχου της Ε.Ε που δήλωσε ότι οι Έλληνες ζούνε περισσότερο άρα θα πρέπει να δουλεύουν και περισσότερο. Παρατηρούμε λοιπόν μια προσπάθεια του κεφαλαίου να απομυζήσει μέχρι και την τελευταία ρανίδα εργατικής δύναμης από τον εργαζόμενο. Ο τρόπος με τον οποίο πάει να <<λυθεί>> το ασφαλιστικό όχι μόνο δεν οδηγεί πουθενά αλλά ουσιαστικά προδιαγράφει την κατάρρευση των ασφαλιστικών ταμείων. Τέτοια είναι και η <<λύση>> που προωθήθηκε στις τράπεζες, βάζοντας όλα τα επιμέρους ταμεία των τραπεζών στο ΙΚΑ, που κινδυνεύει να μην έχει να πληρώσει τις συντάξεις. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι για την κατάσταση του ΙΚΑ σήμερα φταίνε και οι τράπεζες και η εργοδοσία, που δεν έχουν πληρώσει σχεδόν ποτέ τις εισφορές τους αλλά και το ίδιο το κράτος που χρωστάνε 13 δις. Βεβαία η σημερινή κατάσταση δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της πολιτικής της Ν.Δ αλλά και του ΠαΣοΚ που δεν προσπάθησε ή δεν ήθελε να βρει βιώσιμη λύση. Τελικά χαμένοι θα είναι οι νέοι εργαζόμενοι που δεν γνωρίζουν μέχρι πότε θα δουλεύουν ή τι σύνταξη θα περνούν.
Ας προχωρήσουμε όμως παρακάτω και ας εξετάσουμε τον λόγω για τον οποίο μειώνονται συνεχώς οι μισθοί. Το πρόσχημα των εργοδοτών και της κυβέρνησης είναι για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Από το 1986 το κόστος εργασίας μειώθηκε κατά 25% και παραμένει το χαμηλότερο στην Ε.Ε, ενώ η ανταγωνιστικότητα, έτσι όπως την ορίζουν αυτοί, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat παραπαίει. Καταρρίπτεται λοιπόν ο ισχυρισμός αυτός. Οι Έλληνες εργαζόμενοι δουλεύουν περισσότερο από τους Ευρωπαίους συναδέλφους τους και αμείβονται λιγότερο. Ας μας εξηγήσουν λοιπόν οι καθ’ όλα υπεύθυνοι, δικομματισμός και Σ.Ε.Β, πως εννοούν ανάπτυξη την συμπίεση του κόστους εργασίας και την όλο και περισσότερη εξαθλίωση των κοινωνικών στρωμάτων.
Όσον αφορά τώρα τους νέους εργαζομένους η κατάσταση που επικρατεί είναι ζοφερή. Πολλοί νέοι εργαζόμενοι δεν έχουν κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα. Η πρακτική που απαιτείται από διάφορες σχολές πραγματοποιείται χωρίς μισθό και χωρίς συνδικαλιστικούς φορείς, στο έλεος του κάθε εργοδότη. Η πλειονότητα των ημιαπασχολούμενων είναι νέοι. Το μεγαλύτερο μέρος των νέων δουλεύουν ως κούριερ και ντελίβερι. Στο μεγαλύτερο ποσοστό τους οι νέοι εργαζόμενοι δουλεύουν χωρίς ασφάλεια, χωρίς το βασικό μισθό, σε άθλιες εργασιακές συνθήκες. Το 25% των νέων είναι άνεργοι και το ποσοστό αυτό μεγαλώνει στην βόρεια Ελλάδα. Και μέσα σε όλα αυτά βλέπεις τους παλιότερους εργαζομένους, πατέρες και μητέρες, να προσπαθούν να υποθηκεύσουν το μέλλον των νέων εργαζομένων, γιο τους, με τις χείριστες προϋποθέσεις. Αυτό είναι το σημείο που έχει φτάσει την κοινωνία και τον άνθρωπο το καπιταλιστικό σύστημα. Συμπερασματικά στην εποχή μας νέος και εργαζόμενος είναι μια δύσκολη κατάσταση.
Παρά τις δυσμενείς συνθήκες που επικρατούν, το <<συνδικαλιστικό κίνημα>> ακολουθεί φθίνουσα πορεία. Όλα και λιγότεροι συμμετέχουν στα σωματεία, αποδυναμώνοντας έτσι τις όποιες διεκδικήσεις τους. Όμως σε αυτήν κατάσταση το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης το έχουν οι συμβιβασμένες ηγεσίες της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ. Πασκε και Δακε γνώριζαν από πριν τις αλλαγές στο ασφαλιστικό και την μονιμότητα στον ΟΤΕ και στις τράπεζες, γνώριζαν τους δυσμενείς ορούς για τους νεοεισερχομένους και όμως υπέγραψαν. Αυτός είναι ο ρόλος τους, να υλοποιούν τις αποφάσεις του δικομματισμού, κατ’ ουσίαν αποφάσεις του ΣΕΒ. Έναν ΣΕΒ που το τελευταίο διάστημα έχει εκτραχυνθεί ζητώντας περαιτέρω συμπίεση των μισθών, καμιά ασφαλιστική υποχρέωση για τους εργοδότες και αλλά τέτοια μέτρα στο ίδιο μήκος κύματος.
Αφού λοιπόν παρουσιάσαμε τις βασικές πολιτικές που ακολουθούνται και πως αυτές εκφράζονται θα πρέπει να περάσουμε τώρα στις επιπτώσεις που έχουν αυτές στον κοινωνικό ιστό. Η ανεργία, η οποία είναι σύμφυτη με το καπιταλιστικό σύστημα, και ο φόβος ο οποίος προέρχεται από αυτήν έχει ριζώσει βαθιά στον κάθε πολίτη. Ακόμα και ο πιο συνειδητοποιημένος αριστερός θα υποκύψει στις απειλές του εργοδότη στο άκουσμα τις απόλυσης. Η παραδοχή ότι οτιδήποτε μέτρο και να παρθεί θα υπάρχει ανεργία είναι ένα εν γένει συστατικό του συστήματος που όχι μόνο δεν το πειράζει αλλά ίσα ίσα το συμφέρει. Η ανεργία όμως μαζί και με όλες τις υπόλοιπες αναδιαρθρώσεις είναι υπεύθυνη και για την διάλυση της οικογένειας αλλά και του ατόμου ειδικότερα. Από την ασταθή κατάσταση, ψυχικά, του ανέργου μέχρι την μητέρα που γυρνά αργά στο σπίτι χωρίς να βλέπει να παιδιά της όλα έχουν μερίδιο ευθύνης. Από τον εργαζόμενο που θα πατήσει επί πτωμάτων για να πάρει μερικά ευρώ παραπάνω μέχρι τον συνταξιούχο που δεν έχει να πάρει τα φάρμακα του όλα τα παραπάνω έχουν μερίδιο ευθύνης. Ας μην γελιόμαστε, η ιδία η μορφή και διάρθρωση του καπιταλιστικό συστήματος είναι αυτή που διαμορφώνει και αναπαράγει τις παραπάνω καταστάσεις και το μονό σίγουρο είναι ότι δεν παίρνει επιδιόρθωση, μοναχά ανατροπή.
Εκτός όμως από την κριτική πάνω στις ασκούμενες πολιτικές θα πρέπει να διατυπωθούν και οι προτάσεις μας. Απαιτούμε λοιπόν 35ωρο γιατί έτσι ο εργάτης θα δουλεύει ακριβώς τις ώρες που αντέχει σωματικά και ψυχικά αλλά και γιατί θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Απαιτούμε ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα ώστε να μπορεί η κάθε οικογένεια να διατηρεί ένα μέσο ορό επιπέδου διαβίωσης. Απαιτούμε ελάχιστο εγγυημένο μισθό, σε Ελλάδα σε πρώτη φάση αλλά και σε Ευρώπη μετέπειτα, ώστε να ακυρωθούν από την αρχή προσπάθειες όπως η συνθήκη Μπολκενστάιν. Απαιτούμε δικαιότερο ασφαλιστικό σύστημα, σύνταξη στα 60 για τους άντρες και στα 55 για τις γυναίκες, γιατί δεν είναι δυνατόν να δουλεύει κανείς μέχρι να πεθάνει. Απαιτούμε την επιστροφή του ΑΤΑ στις συμβάσεις εργασίας ώστε οι αυξήσεις να μην πέφτουν ποτέ κάτω από το όριο του πληθωρισμού και απαξιώνονται οι μισθοί. Απαιτούμε να μην απαγορεύεται πουθενά το δικαίωμα του συνδικαλισμού, όπως συμβαίνει σήμερα σε διαφορές επιχειρήσεις. Καθένα από τα παραπάνω μετρά δεν θα επιφέρει την οριστική επίλυση των προβλημάτων στα εργασιακά. Την λύση θα την φέρει η ιδία η εργατική τάξη με την ανατροπή του υπάρχοντος συστήματος, Εμείς θα είμαστε διπλά στον εργάτη, στον άνεργο, στον συνταξιούχο, στον κάθε καταπιεσμένο από τον νεοφιλελευθερισμό.